സഹനങ്ങളുടെ തിരുശേഷിപ്പുകള്‍ - നോവല്‍ പരിചയം

A Thousand Splendid Suns (തിളക്കമാര്‍ന്ന ഒരായിരം സൂര്യന്മാര്‍)

അഫ്ഗാന്‍ നോവലിസ്റ്റായ ഖാലിദ് ഹൊസൈനിയുടെ നോവല്‍ പരിചയം

തയ്യാറാക്കിയത്: ഡോ: ഷംല യു.

ഖാലിദ് ഹൊസൈനി

1965ല്‍ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ കാബൂളില്‍ ജനനം. അഫ്ഗാന്‍ വിദേശകാര്യമന്ത്രാലയത്തിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്ന പിതാവിന്റെ സ്ഥലംമാറ്റത്തെത്തുടര്‍ന്ന് 1976ല്‍ പാരീസിലേയ്ക്ക് താമസംമാറ്റി. 1980ല്‍ യു.എസ്സില്‍ രാഷ്ട്രീയാഭയം തേടേണ്ടിവന്നു. കാലിഫോര്‍ണിയയില്‍ നിന്നും മെഡിക്കല്‍ ബിരുദവും എം.ഡി.യും കരസ്ഥമാക്കി. ഡോക്ടറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുമ്പോള്‍തന്നെ ആദ്യനോവലായ 'The Kite Runner' പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. 2003ല്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഈ നോവല്‍ എഴുപത് രാജ്യങ്ങളില്‍ വിവിധഭാഷകളില്‍ പുനഃപ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടു. 'The Kite Runner' ന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണത്തെത്തുടര്‍ന്ന് 2006ല്‍ യുണൈറ്റഡ് നേഷന്‍സ് റഫ്യൂജി ഏജന്‍സിയുടെ കീഴിലുള്ളUNHCRല്‍ അമേരിക്കന്‍ പ്രതിനിധിയായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെയും മറ്റുവിവിധരാജ്യങ്ങളിലെയും അഭയാര്‍ത്ഥികള്‍ക്ക് സഹായകമായ രീതിയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കാന്‍ 'ഖാലിദ് ഹൊസൈനി ഫൗണ്ടേഷന്‍' രൂപീകൃതമായി. അഭയാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കായി, പ്രത്യേകിച്ച് സ്ത്രീകള്‍ക്കും കുട്ടികള്‍ക്കുമായി നിരവധി സ്കോളര്‍ഷിപ്പുകളും പരിശീലനപദ്ധതികളും ഈ ഫൗണ്ടേഷന്‍ നല്‍കിവരുന്നു. അഭയാര്‍ത്ഥിപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍നിന്നും പ്രചോദനം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് 2007ല്‍ 'A Thousand Splendid Suns' പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ലോകമെങ്ങും വിവധ ഭാഷകളിലായി ഈ നോവലും 400 ലക്ഷം കോപ്പികളോളം ഇതുവരെ വിറ്റഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു.

സഹനങ്ങളുടെ തിരുശേഷിപ്പുകള്

A Thousand Splendid Suns (തിളക്കമാര്‍ന്ന ഒരായിരം സൂര്യന്മാര്‍)

അഫ്ഗാന്‍ നോവലിസ്റ്റായ ഖാലിദ് ഹൊസൈനിയുടെ നോവല്‍ പരിചയം

"ജോസഫ് ഇനിയും കാനനിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചുവരും, ദുഃഖിക്കേണ്ട. കുടിലുകളൊക്കെ പൂന്തോട്ടങ്ങളായി മാറും, ദുഃഖിക്കേണ്ട. വീണ്ടും ഒരു വെള്ളപ്പൊക്കം വന്ന് സര്‍വ്വജീവജാലങ്ങളേയും മുക്കിക്കളയുകയാണെങ്കില്‍ കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ നടുവില്‍ നിങ്ങളുടെ രക്ഷകനായി നോഹ ഉണ്ടായിരിക്കും, ദുഃഖിക്കേണ്ട.”

1960 മുതല്‍ 2003 വരെയുള്ള കാലഘട്ടങ്ങളിലെ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ സാമൂഹ്യരാഷ്ട്രീയ പശ്ചാത്തലത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി രചിക്കപ്പെട്ട നോവലാണ് 'A Thousand Splendid Suns'. അഫ്ഗാന്‍ യുദ്ധവും താലിബാന്റെ ഉദയാസ്തമയങ്ങളും പശ്ചാത്തലമായി വരുന്ന ഈ നോവലില്‍ രണ്ട് അഫ്ഗാന്‍ സ്ത്രീകളുടെ പ്രക്ഷുബ്ധവും സങ്കീര്‍ണ്ണവുമായ ജീവിതം അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു. യുദ്ധത്തിന്റെയും സഹനത്തിന്റെയും തിരുശേഷിപ്പുകളായിമാറുന്ന സ്ത്രീജീവിതങ്ങളെ അതി തീക്ഷ്ണമായി ഹൊസൈനി വരച്ചിടുന്നു. ലോകമെമ്പാടും ചര്‍ച്ചചെയ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഈ നോവല്‍ ഹൊസൈനിയുടെ അസാധാരണമായ ആഖ്യാനപാടവത്തിന് സാക്ഷ്യംവഹിക്കുന്നു.

മറിയവും ലൈലയുമാണ് പ്രധാനകഥാപാത്രങ്ങള്‍. സമ്പന്നനും ഉന്നതകുലജാതനുമായ ജലീലിന് തന്റെ വേലക്കാരിയില്‍ ഉണ്ടായ പുത്രിയാണ് മറിയം. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ബാല്യം മുതല്‍ അവള്‍ക്കും അമ്മയ്ക്കും ജലീലിന്റെ വീട്ടില്‍നിന്നും വളരെയകലെ ഒരു കുന്നില്‍ചെരുവില്‍ ചെറിയകൂരയില്‍ അഭയംതേടേണ്ടിവരുന്നു. ആഴ്ചയിലൊരിക്കല്‍ ജലീല്‍ മകളോടൊപ്പം കുറച്ചുസമയം ചെലവഴിക്കാനെത്തും. വ്യാഴാഴ്ചകളിലെ ബാപ്പയ്ക്കുവേണ്ടിയുള്ള കാത്തിരിപ്പാണ് മറിയത്തിന്റെ ജീവിതം. 'തന്തയ്ക്കുപിറക്കാത്തവള്‍' എന്ന ഉമ്മയുടെ ശകാരത്തിനപ്പുറം അവള്‍ ബാപ്പയുടെ സാമിപ്യം കൊതിക്കുന്നു. തന്റെ മൂന്നുഭാര്യമാരുടെയും നിയന്ത്രണത്തില്‍ കഴിയുന്ന ജലീലിന് മറിയത്തെയും ഉമ്മയെയും പരസ്യമായി അംഗീകരിക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യമില്ല. ജലീലിന്റെ ടൗണിലുള്ള തീയേറ്ററില്‍ അയാളോടൊപ്പം, അയാളുടെ മറ്റുമക്കളോടൊപ്പം പിനോക്യോയുടെ കാര്‍ട്ടുണ്‍ ചിത്രം കാണാന്‍ മറിയം ആഗ്രഹിക്കുന്നു. മറിയം പോയാല്‍ താന്‍ മരിക്കുമെന്ന് ഉമ്മാ ഭീഷണിപ്പെടുത്തിയിട്ടും ബാപ്പ വിളിക്കാനെത്താതിരുന്നിട്ടും മറിയം സ്വയം യാത്രതിരിക്കുന്നു. അവള്‍ ജലീലിന്റെ വീടന്വേഷിച്ച് എത്തുന്നുവെങ്കിലും നിഷ്കരുണം പുറത്താക്കപ്പെടുന്നു. ഒരു രാത്രിമുഴുവന്‍ ജലീലിന്റെ പൂന്തോട്ടത്തില്‍ കഴിഞ്ഞ അവള്‍ ജനാലക്കര്‍ട്ടനിലൂടെ ജലീലിന്റെ മായുന്ന മുഖം കാണുന്നുമുണ്ട്. സംഘര്‍ഷത്തോടെ തിരികെയെത്തുന്ന അവളെ കാത്തുനിന്നത് കുന്നിന്‍ചെരുവിലെ മരത്തില്‍ തൂങ്ങിയാടുന്ന ഉമ്മയുടെ ശരീരമാണ്.

അശരണയും അനാഥയുമായ അവളെ ജലീല്‍ തന്റെ വീട്ടിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നു. ഒരാഴ്ചയക്കുശേഷം പതിന്നാലുകാരിയായ മറിയത്തെ ഭാര്യമരിച്ച നാല്പത്തഞ്ചുകാരനായ ചെരുപ്പുകച്ചവടക്കാരന്‍ റഷീദിന് വിവാഹം കഴിച്ചുകൊടുക്കുന്നു. ഇനിയൊരിക്കലും ബാപ്പയുടെ മുഖം കാണേണ്ട എന്നുപറഞ്ഞ് അവള്‍ കാബൂളിലേയ്ക്ക് റഷീദിനൊപ്പം യാത്രയാവുന്നു.

നാളുകള്‍ക്കുശേഷം മറിയം തന്റെ ജീവിതവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നുവെങ്കിലും കുട്ടികളുണ്ടാവാതെവരുമ്പോള്‍ അവളുടെ ജീവിതം ദുരിതപൂര്‍ണ്ണമാകുന്നു. ഇതിനോടകം കമ്യൂണിസ്റ്റുകാര്‍ ദാവൂദ് ഭരണകൂടവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവരെയെല്ലാം വധശിക്ഷയ്ക്ക് വിധിച്ചു. കാബൂളിലെ നിര്‍ണ്ണായക സ്ഥലങ്ങളെല്ലാം കമ്യൂണിസ്റ്റ് അധീനതയിലായി. ടാങ്കറുകളും പോര്‍വിമാനങ്ങളും നാടെങ്ങും പരിഭ്രാന്തി പരത്തി. ദാവൂദ്ഖാന്‍ സ്ത്രീകളെയും കുട്ടികളെയും വകവരുത്തിക്കൊണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനസമിതി രൂപീകരിക്കുകയും ദി ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ എന്ന് അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍ അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ധാര്‍മ്മികമൂല്യങ്ങള്‍ക്ക് പ്രാധാന്യം നല്‍കുമെന്ന് ഉദ്ഘോഷിച്ച പുതിയ ഭരണകൂടം ജനങ്ങള്‍ക്ക് നല്‍കിയ ഉറപ്പ് ഏറെനാള്‍ നീണ്ടുനിന്നില്ല.

ഈ വിപ്ലവദിനങ്ങളിലൊന്നില്‍ അടുത്ത തെരുവില്‍ പിറന്നുവീണ ലൈലയുടെ ജീവിതമാണ് നോവലിന്റെ രണ്ടാം ഭാഗം നിയന്ത്രിക്കുന്നത്. മറിയത്തിന്റെയും ലൈലയുടെയും ജീവിതം ഇഴചേരുകയും രണ്ട് സ്ത്രീകള്‍ ഒരുമനസ്സായിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്ന അഭൂതപൂര്‍വ്വമായ പ്രതിഭാസമാണ് ഈ നോവലിന്റെ ഭാവഘടനയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നത്. ഒപ്പം ഇസ്ലാമിലെ ബഹുഭാര്യാത്വമെന്ന സങ്കല്പനം പ്രായോഗികതലത്തില്‍ എത്രമാത്രം വികലീകരിക്കപ്പെടുന്നു എന്നതിനും ഈ നോവല്‍ തെളിവാണ്.

ഒമ്പതുവയസുമുതലുള്ള ലൈലയുടെ ജീവിതത്തിനാണ് നോവലില്‍ പ്രാധാന്യം. ലൈലയുടെ രണ്ട് സഹോദരന്മാര്‍ സോവിയറ്റ് യൂണിയനെതിരെയുള്ള ജിഹാദില്‍ ചേര്‍ന്നിരുന്നു. കാബൂള്‍ സര്‍വ്വകലാശാലയില്‍ ഉപരിപഠനം നിര്‍വ്വഹിച്ച ലൈലയുടെ ബാപ്പ മകളെ വിവിധവിഷയങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു. റൂമിയുടെ ഗസലുകളും ജീബ്രാന്റെ പുസ്തകങ്ങളും അയാള്‍ മകള്‍ക്ക് പരിചയപ്പെടുത്തി. മൈന്‍ പൊട്ടി ഒറ്റക്കാലനായി മാറിയ താരിഖ് ലൈലയുടെ കളിക്കൂട്ടുകാരനായിരുന്നു. അവരുടെ സൗഹൃദം പ്രണയത്തിലെത്തുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്ഭരണം വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുനല്‍കുന്ന പ്രാധാന്യം പ്രയോജനപ്പെടുത്താന്‍ ബാപ്പ അവരെ ഉപദേശിച്ചു. എന്നാല്‍ ഗോത്രപാരമ്പര്യമുള്ള ഒരുവിഭാഗം ജനങ്ങള്‍ തങ്ങളുടെ പെണ്‍മക്കള്‍ വീടുവിട്ടിറങ്ങുന്നതും പഠിക്കുന്നതും പുരുഷനോടൊപ്പം പണിയെടുക്കുന്നതും എതിര്‍ത്തു. അവര്‍ പുതിയ കലാപത്തിന്റെ അണിയറയൊരുക്കങ്ങള്‍ നടത്തുന്നവരായിരുന്നു. സോവിയറ്റ് യൂണിയനെതിരായുള്ള യുദ്ധത്തില്‍ ലൈലയുടെ സഹോദരന്മാര്‍ മരിക്കുന്നു. 1989 ജനുവരിയില്‍ സോവിയറ്റ് നാടുനീങ്ങി. സോവിയറ്റ് പക്ഷപാതിയായിരുന്ന നജീബുള്ള ചുവടുമാറി മതഭക്തന്റെ വേഷമണിഞ്ഞു. ഒടുവില്‍ 1992ല്‍ കലാപങ്ങള്‍ക്കൊടുവില്‍ നജീബുള്ള കീഴടങ്ങി. ലൈലയുടെ ജനനത്തോടെ തുടങ്ങിയ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ഭരണത്തിന്നവസാനമായി. എല്ലാവിധ ആയുധസന്നാഹങ്ങളോടുംകൂടിയ മുജാഹിദ്ദീന്‍ നേതാവില്ലാത്ത നിലയില്‍ പോരാട്ടം തമ്മില്‍ത്തമ്മിലായി. നഗരത്തില്‍ വീണ്ടും റോക്കറ്റുകളുടെ തീമഴ.

കാബൂള്‍ വിട്ടുപോകാതെ ഗത്യന്തരമില്ലെന്നുവന്നപ്പോള്‍ താരിഖും കുടുംബവും പെഷവാറിലേയ്ക്കുപോകുന്ന വാര്‍ത്ത ലൈല ഞെട്ടലോടെ അറിയുന്നു. താരിഖ് ലൈലയെ തന്റെ ജീവിതത്തിലേയ്ക്ക് ക്ഷണിക്കുന്നുവെങ്കിലും മാതാപിതാക്കന്മാരെവിട്ടുപോകാന്‍ ലൈല തയ്യാറാകുന്നില്ല. കലാപം അശാന്തി പടര്‍ത്തവേ ലൈലയുടെ ഉമ്മയും കാബൂള്‍ വിടാന്‍ സമ്മതം നല്‍കുന്നു. എന്നാല്‍ യാത്രയ്ക്കുള്ള ഒരുക്കങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഷെല്ലാക്രമണത്തില്‍ ലൈലയുടെ മാതാപിതാക്കള്‍ മരിക്കുന്നു.

ദിവസങ്ങള്‍ക്കുശേഷം മുറിവുകളുമായി ലൈല ജീവിതത്തിലേയ്ക്ക് തിരികെയെത്തുന്നതോടെ കഥയുടെ മൂന്നാം ഭാഗം ആരംഭിക്കുന്നു. ലൈലയെ ശുശ്രൂഷിക്കുന്നത് അടുത്ത തെരുവിലെ റഷീദും മറിയവുമാണ്. ലൈല സുഖംപ്രാപിക്കുന്നതോടെ അറുപത്തഞ്ചുകാരനായ റഷീദ് ലൈലയോട് തന്റെ രണ്ടാംഭാര്യയാകാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. അന്നത്തെ കാബൂളിന്റെ സാമൂഹ്യരാഷ്ട്രീയപശ്ചാത്തലം ഒരു സ്ത്രീയ്ക്ക് തനിയെ ജീവിക്കാന്‍ അസാധ്യമായതായിരുന്നു. ഒപ്പം താരിഖ് ബോംബ്സ്ഫോടനത്തില്‍ മരണപ്പട്ടുവെന്ന വാര്‍ത്തയും ലൈല അറിയുന്നു. എന്നാല്‍ മറിയത്തിന്റെ എതിര്‍പ്പും അവഗണിച്ച് ലൈല റഷീദിനെ വിവാഹം കഴിക്കാന്‍ തീരുമാനിക്കുന്നതിന്റെ കാരണം തന്റെ ഉള്ളില്‍ വളരുന്ന താരിഖിന്റെ കുഞ്ഞിന് ആറാഴ്ചവളര്‍ച്ചയെത്തിയിരിക്കുന്നു എന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാണ്. മറിയം ലൈലയെ അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ലൈലയ്ക്ക് ജനിച്ച കുഞ്ഞ് പെണ്ണായതുകൊണ്ട് റഷീദ് അവളെ അകറ്റിനിര്‍ത്തുന്നു. അസീസ എന്ന പെണ്‍കുട്ടി ക്രമേണ മറിയത്തിന്റെ കണ്ണിലുണ്ണിയായി മാറുന്നു. ലൈലയും മറിയവും പിണക്കങ്ങള്‍ മറന്ന് ക്രമേണ ഒരുമനസ്സായി മാറുന്നു. ഇരയാക്കപ്പെടുന്ന രണ്ടുസ്ത്രീജീവിതങ്ങള്‍ അവരുടെ ജീവിതാനുഭവങ്ങള്‍ പങ്കുവയ്ക്കുന്നു. നാളുകള്‍ക്കുശേഷം ലൈലയ്ക്കു പിറന്ന മകന്‍ പിതാവിന്റെ ഇഷ്ടസന്താനമായി മാറുന്നു. ഭര്‍ത്തൃപീഡനം സഹിക്കാനാവാതെ ലൈലയും മറിയവും നാടുവിടാന്‍ തീരുമാനിക്കുകയും പിടിക്കപ്പെടുകയും വീണ്ടും റഷീദിന്റെ അതിക്രൂരമായ മര്‍ദ്ദനങ്ങള്‍ക്കിരയാവുകയും ചെയ്യുന്നു.

തുടര്‍ച്ചയായ ആക്രമണങ്ങളും യുദ്ധങ്ങളും നാടിനെ ദാരിദ്ര്യത്തിലാഴ്ത്തി. സ്ത്രീകള്‍ക്കും കുട്ടികള്‍ക്കും പുറത്തിറങ്ങാന്‍ വയ്യാതായി. അരാജകത്വം വര്‍ദ്ധിച്ചു. ജീവന്‍ നിലനിര്‍ത്താനായി അസീസയെ സമാന്‍ എന്ന വ്യക്തി നടത്തുന്ന അനാഥാലയത്തിലെത്തിക്കുന്നു. ഒരുദിവസം അപ്രതീക്ഷിതമായെത്തിയ അതിഥിയെക്കണ്ട് ലൈല ഞെട്ടിത്തരിച്ചു. താരിഖായിരുന്നു അത്. താരിഖിന്റെ മരണവാര്‍ത്ത റഷീദ് തന്നെ വിവാഹം കഴിക്കാനായി കെട്ടിച്ചമച്ച കള്ളക്കഥയായിരുന്നുവെന്ന് അവള്‍ തിരിച്ചറിയുന്നു. താരിഖിന്റെ സന്ദര്‍ശനം റഷീദ് അറിയുകയും ലൈലയെ കഴുത്തുഞെരിച്ച് കൊല്ലാന്‍ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ലൈലയെ രക്ഷപെടുത്താനായി മറിയം അയാളെ കൈക്കോട്ടുകൊണ്ട് അടിച്ചുകൊല്ലുന്നു. താരിഖിനൊപ്പം ലൈലയെയും കുഞ്ഞുങ്ങളെയും യാത്രയാക്കുകയും കുറ്റം ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വിചാരണയ്ക്കുശേഷം മറിയത്തെ പരസ്യമായി വെടിവച്ചുകൊല്ലുന്നു. മറിയത്തിന്റെ ദാരുണമായ അന്ത്യം താലിബാന്‍ഭീകരതയെക്കുറിച്ച് വായനക്കാരെ ഞെട്ടലോടെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു.

പെഷവാറിലെത്തുന്ന ലൈലയും താരിഖും വിവാഹിതരാവുന്നതോടെയാണ് നോവലിന്റെ നാലാം ഭാഗം ആരംഭിക്കുന്നത്. താരിഖിന്റെയും ലൈലയുടെയും ഒത്തൊരുമയും ഹോട്ടല്‍ ജോലിയുംകൊണ്ട് പ്രക്ഷുബ്ധമായിരുന്ന ജീവിതം ശാന്തമായി മുന്നേറുന്നു. ലൈലയുടെയും താരിഖിന്റെയും ഒരുമിച്ചുള്ള ജീവിതം മജീദിന്റെയും സുഹറയുടെയും പ്രണയവിശുദ്ധിയുടെയും സാഫല്യമാകാതെപോയ പ്രണയജീവിതത്തിന്റെയും പരിസ്ഫൂര്‍ത്തിയായി മലയാളിവായനക്കാര്‍ക്ക് അനുഭവപ്പെടാതിരിക്കില്ല. ഒസാമബിന്‍ലാദന്റെ ട്വിന്‍ടവര്‍ ആക്രമണവും പിന്നീടുള്ള യുദ്ധവും അഫ്ഗാനില്‍ വീണ്ടും സംഭീതിപടര്‍ത്തി. നാട്ടിലെ യുദ്ധപ്രഭുക്കളെ അമേരിക്ക വീണ്ടും ആയുധങ്ങള്‍ നല്‍കി പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു. കൂട്ടുകക്ഷിസഖ്യത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ താലിബാനെ തുരത്തി ബിന്‍ലാദനെ കണ്ടുപിടിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ ബോംബ് വര്‍ഷങ്ങളായി. പോരാട്ടങ്ങള്‍ സ്ത്രീകളെയും കുഞ്ഞുങ്ങളെയും അനാഥരും അഭയാര്‍ത്ഥികളുമാക്കി. പാക്കിസ്ഥാന്‍ അതിര്‍ത്തിക്കപ്പുറവും അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ തെക്കുകിഴക്കന്‍ മലനിരകളിലേയ്ക്കും താലിബാനെ തുരത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നു. 2002 ജൂലായ് മാസം ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ പീസ് കീപ്പിംഗ് ഫോഴ്സ് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനില്‍ സ്ഥാനമുറപ്പിക്കുകയും ഹമീദ് കര്‍സായ് ഇടക്കാലപ്രസിഡന്റായി സ്ഥാനമേല്‍ക്കുയും ചെയ്തു. ക്രമേണ അഫ്ഗാന്‍ ശാന്തമായിത്തുടങ്ങി.

സ്വന്തം നാട്ടിലേയ്ക്ക് തിരികെയെത്താന്‍ ലൈല ആഗ്രഹിച്ചു. "നിനക്കെന്തുവേണമോ അതായിത്തീരാം ലൈല ..... ഈ യുദ്ധമൊന്നവസാനിക്കട്ടെ …. അഫ്ഗാനിസ്ഥാന് നിന്നെ ആവശ്യമുണ്ടാകും” എന്ന ബാപ്പയുടെ വാക്കുകള്‍ ലൈല ഓര്‍മ്മിച്ചു. തിരിച്ച് കുട്ടികളുമൊത്ത് യാത്രതിരിക്കവേ ലൈല ആദ്യം എത്തുന്നത് മറിയത്തിന്റെ കുട്ടിക്കാലം ചെലവഴിച്ച ഹെറാട്ടിലേയ്ക്കാണ്. ഇറാന്‍ വഴി മഷാദിലെത്തി ബാമിയാനിലെ തകര്‍ന്ന ബുദ്ധപ്രതിമകളും കടന്ന് അവള്‍ അഫ്ഗാനിലെത്തുന്നു. ചായമടിച്ച കെട്ടിടങ്ങളും ട്രാഫിക് ലൈറ്റുകളുമായി അഫ്ഗാന്റെ പുനര്‍നിര്‍മ്മാണം ആരംഭിച്ചിരുന്നു. മറിയത്തിന്റെ ഗുരുനാഥനായിരുന്ന മുല്ലഫൈസുള്ളയുടെ വീട്ടില്‍ ലൈല എത്തുന്നു. മുല്ലയുടെ മകന്‍ അച്ഛന്‍ മറിയത്തിനായി ഏല്പിച്ച പെട്ടി ലൈലയ്ക്ക് കൈമാറുന്നു. മറിയത്തിന്റെ ബാപ്പ ജലീല്‍ മറിയത്തിനോട് ക്ഷമചോദിച്ചെഴുതിയ കത്തും അവളുടെ ഓഹരിയായി കുറച്ച് ഡോളറുകളും അവള്‍ കാണാന്‍ ആഗ്രഹിച്ച പിനോക്യോയുടെ കാസറ്റുമായിരുന്നു പെട്ടിക്കുള്ളില്‍.

പിന്നീട് ലൈലയും താരിഖും ചേര്‍ന്ന് സമാന്‍ നടത്തുന്ന അനാഥാലയം വിപുലീകരിക്കുന്നു. കുട്ടികള്‍ക്ക് വിദ്യാഭ്യാസസൗകര്യങ്ങളൊരുക്കുന്നു. ലൈലയുടെ ഉള്ളില്‍ മൂന്നാമതൊരു കുട്ടിയുടെ ഉണര്‍ച്ചയോടെയാണ് നോവല്‍ അവസാനിക്കുന്നത്. മറിയമെന്ന പേരാണ് അവള്‍ കുഞ്ഞിനായി മാറ്റിവച്ചത്. ലൈലയിലൂടെ - ലൈലയുടെയും താരിഖിന്റെയും സമാന്റെയും സദ്പ്രവൃത്തിയിലൂടെ - മറിയം ഒരായിരം സൂര്യന്മാരുടെ ഉജ്വലശോഭയോടെ മിന്നി നില്‍ക്കുന്നു.

ഗാര്‍ഹികപീഡനവും രാഷ്ട്രീയപീഡനവും കലാപങ്ങളും അസ്വസ്ഥമാക്കുന്ന സ്ത്രീയവസ്ഥകള്‍ ഈ നോവല്‍ വായനയില്‍ അനുവാചകരുടെ കണ്ണ് നനയിക്കുന്നു. സ്ത്രീപക്ഷവീക്ഷണത്തിലൂടെ സ്ത്രീപരിപ്രേക്ഷ്യത്തിലൂടെ ഈ നോവല്‍ ആഖ്യാനം ചെയ്തതിനാല്‍ വേദനയുടെ തീവ്രത അനുഭവവേദ്യമാകുന്നു. യാഥാര്‍ത്ഥ്യാധിഷ്ഠിതമായ സംഭവങ്ങള്‍, അഫ്ഗാന്‍ പ്രശ്നങ്ങള്‍, രാഷ്ട്രീയ മാറ്റങ്ങള്‍, ഭീകരവാദം, ഇന്നത്തെ സ്ഥിതിവിശേഷങ്ങള്‍ തുടങ്ങി നിരവധി ഘടകങ്ങള്‍ ഒത്തുചേര്‍ന്ന ഈ നോവല്‍ ജീവിതത്തിന്റെ പ്രക്ഷുബ്ധമായ അര്‍ത്ഥാന്തരങ്ങള്‍ ബോദ്ധ്യപ്പെടുത്തുന്നു. യുദ്ധങ്ങളും ആക്രമണങ്ങളും പലപ്പോഴും പത്രത്താളുകളിലും ചാനല്‍ ദൃശ്യങ്ങളിലും മിന്നിമറയുമ്പോള്‍ യുദ്ധങ്ങള്‍ക്കും കലാപങ്ങള്‍ക്കുമിടയില്‍ അനാഥരാകുന്ന, അഭയാര്‍ത്ഥികളാകുന്ന, ഇരപ്രവാസികളാകുന്ന ( victim diaspora) നിരവധി ജീവനുകളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാനും വേട്ടയാടപ്പെടാനും ഈ നോവല്‍ നിര്‍ബന്ധിക്കുന്നു. ഇന്നും പത്രത്താളുകളില്‍ തെളിയുന്ന അഫ്ഗാന്‍ സ്ഫോടനങ്ങള്‍ വീണ്ടും അശാന്തിപര്‍വ്വത്തിലേയ്ക്കുതന്നെയല്ലേ ചെന്നെത്തുന്നതെന്ന് നമ്മെ സന്ദേഹിപ്പിക്കുന്നു.

(അഫ്ഗാനില്‍നിന്നും പാലായനം ചെയ്ത എട്ടുകോടി അഭയാര്‍ത്ഥികളുണ്ടെന്ന് ഖാലിദ് ഹൊസൈനി കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കുമ്പോഴാണ് ഖാലിദ് ഹൊസൈനി ഫൗണ്ടേഷന്റെ പ്രസക്തിയും സാധുതയും നാം മനസ്സിലാക്കുക. www.unrefugees.org എന്ന വിലാസം ഹൊസൈനിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ നമുക്ക് ദൃശ്യമാക്കും)

ഡോ: ഷംല യു.,

ഏ.ജെ.ജോണ്‍ മെമ്മോറിയല്‍,

ഗവണ്‍മെന്റ് ഹയര്‍സെക്കന്ററി സ്ക്കൂള്‍,

തലയോലപ്പറമ്പ്.